| بخش ۳۴ - منازعت امرا در ولی عهدی | ||
| یک امیری زان امیران پیش رفت | پیش آن قومِ وفا اندیش رفت | |
| گفت اینک نایبِ آن مرد من | نایبِ عیسی منم اندر زَمَن | |
| اینک این طومارْ برهانِ منست | کین نیابت بعد ازو آن منست | |
| آن امیر دیگر آمد از کمین | دعوی او در خلافت بُد همین | |
| از بغل او نیز طوماری نمود | تا برآمد هر دو را خشمِ جهود | |
| آن امیرانِ دگر یکیک قطار | برکشیده تیغهای آبدار | |
| هر یکی را تیغ و طوماری به دست | درهم افتادند چون پیلانِ مست | |
| صد هزاران مردِ تَرسا کُشته شد | تا ز سَرهای بریده پُشته شد | |
| خون روان شد همچو سیل از چپ و راست | کوه کوه اندر هوا زین گَردْ خاست | |
| تخمهای فتنهها کو کِشته بود | آفت سَرهای ایشان گَشته بود | |
| جوزها بشکست و آن کان مغز داشت | بَعد کُشتن روحِ پاکِ نغز داشت | |
| کُشتن و مُردن که بر نقشِ تنست | چون انار و سیب را بشکَستنست | |
| آنچ شیرینست او شد ناردانگ | وانک پوسیدهست نبود غیرِ بانگ | |
| آنچ با معنیست خود پیدا شود | وانچ پوسیدهست او رسوا شود | |
| رو بمعنی کوش ای صورتپرست | زانک معنی بر تنِ صورت پُرست | |
| همنشین اهل معنی باش تا | هم عطا یابی و هم باشی فتٰی | |
| جان بیمعنی درین تن بیخلاف | هست همچون تیغ چوبین در غلاف | |
| تا غلاف اندر بود باقیمتست | چون برون شد سوختن را آلتست | |
| تیغ چوبین را مبَر در کارزار | بنگر اوّل تا نگردد کارْ زار | |
| گر بود چوبین برو دیگر طلب | ور بود الماس پیش آ با طرب | |
| تیغ در زرّادخانهٔ اولیاست | دیدن ایشان شما را کیمیاست | |
| جمله دانایان همین گفته همین | هست دانا رحمةَ للعالمین | |
| گر اناری میخری خندان بخَر | تا دهد خنده ز دانهٔ او خبر | |
| ای مبارک خندهاش کو از دهان | مینماید دلْ چو دُرّ از دُرجِ جان | |
| نامبارک خندهٔ آن لاله بود | کز دهانِ او سیاهی دل نمود | |
| نارِ خندان باغ را خندان کند | صحبت مردانَت از مردان کند | |
| گر تو سنگِ صَخره و مرمر شوی | چون به صاحب دل رسی گوهر شوی | |
| مهرِ پاکان درمیانِ جان نشان | دل مده الّا به مِهر دلخوشان | |
| کوی نومیدی مَرو اومیدهاست | سوی تاریکی مرو خورشیدهاست | |
| دل ترا در کوی اهلِ دل کشد | تن ترا در حبس آب و گل کشد | |
| هین غذای دل بِده از همدلی | رو بجو اقبال را از مُقبلی | |
| بخش ۳۵ - تعظیم نعت مصطفی صلی الله علیه و سلم کی مذکور بود در انجیل | ||
| بود در انجیل نام مُصطفی | آن سَر پیغامبران بحرِ صفا | |
| بود ذکر حلیهها و شکل او | بود ذکر غَزو و صوم و اکلِ او | |
| طایفهٔ نصرانیان بهرِ ثواب | چون رسیدندی بدان نام و خطاب | |
| بوسه دادندی بر آن نام شریف | رو نهادندی بر آن وصفِ لطیف | |
| اندرین فتنه که گفتیم آن گروه | ایمن از فتنه بُدند و از شِکوه | |
| ایمن از شرِّ امیران و وزیر | در پناه نامِ احمد مُستجیر | |
| نسلِ ایشان نیز هم بسیار شد | نورِ احمد ناصر آمد یار شد | |
| وان گروه دیگر از نصرانیان | نام احمد داشتندی مُستهان | |
| مستهان و خوار گشتند از فِتَن | از وزیر شومرای شومفَن | |
| هم مُخبَّط دینشان و حُکمشان | از پی طومارهای کژ بیان | |
| نام احمد این چنین یاری کند | تا که نورش چون نگهداری کند | |
| نام احمد چون حصاری شد حصین | تا چه باشد ذاتِ آن روحالامین | |
| بعد ازین خونریزِ درمان ناپذیر | کاندر افتاد از بلای آن وزیر | |
| بخش ۳۶ - حکایت پادشاه جهود دیگر کی در هلاک دین عیسی سعی نمود | ||
| یک شه دیگر ز نسل آن جُهود | در هلاک قوم عیسی رو نمود | |
| گر خبر خواهی ازین دیگر خروج | سوره بر خوان وَٱلسَّمَآءِ ذَاتِ ٱلۡبُرُوجِ | |
| سنّت بَد کز شهِ اوّل بزاد | این شه دیگر قدم بر وی نهاد | |
| هر که او بنهاد ناخوش سنّتی | سوی او نفرین رود هر ساعتی | |
| نیکوان رفتند و سنّتها بماند | وز لئیمان ظلم و لَعنتها بماند | |
| تا قیامت هرکه جنس آن بَدان | در وجود آید بود رویش بدان | |
| رگ رگست این آبِ شیرین و آب شور | در خلایق میرود تا نفخِ صور | |
| نیکوان را هست میراث از خوشاب | آن چه میراث است أَوۡرَثۡنَا ٱلۡكِتَٰبَ | |
| شد نیاز طالبان ار بنگری | شعلهها از گوهرِ پیغامبری | |
| شعلهها با گوهران گَردان بود | شعله آن جانب رود هم کان بود | |
| نورِ روزن گِرد خانه میدَود | زانک خور بُرجی به بُرجی میرود | |
| هر که را با اختری پیوستگیست | مر وِرا با اختر خود همتگیست | |
| طالعش گر زهره باشد در طرب | میل کلّی دارد و عشق و طلب | |
| ور بود مِرّیخی خونریزخو | جنگ و بهتان و خصومت جوید او | |
| اخترانند از ورای اختران | که احتراق و نَحس نبود اندر آن | |
| سایران در آسمانهای دگر | غیر این هفت آسمانِ مُعتبر | |
| راسخان در تابِ انوارِ خدا | نه به هم پیوسته نه از هم جدا | |
| هر که باشد طالع او زان نجوم | نفس او کفّار سوزد در رُجوم | |
| خشمِ مِرّیخی نباشد خشم او | منقلب رَوْ غالب و مغلوبْخو | |
| نورِ غالب ایمن از نقص و غَسَق | در میانِ اصبعَین نورِ حق | |
| حق فشاند آن نور را بر جانها | مقبلان بر داشته دامانها | |
| و آن نثارِ نور را وا یافته | روی از غیر خدا برتافته | |
| هر که را دامان عشقی نابُده | زان نثارِ نور بیبهره شده | |
| جزوها را رویها سوی کُلست | بلبلان را عشق با روی گُلست | |
| گاو را رنگ از برون و مرد را | از درون جو رنگ سرخ و زرد را | |
| رنگهای نیک از خُمّ صفاست | رنگ زشتان از سیاهابهٔ جَفاست | |
| صِبغةُ الله نامِ آن رنگ لطیف | لعنةُ الله بوی این رنگِ کثیف | |
| آنچ از دریا به دریا میرود | از همانجا کامد آنجا میرود | |
| از سَرِ کُه سیلهای تیزرو | وز تن ما جانِ عشق آمیزرو | |
وزن شعر: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
|
منابع: ۲- مثنوی معنوی بر اساس نسخه قونیه - به تصحیح و پیشگفتار عبدالکریم سروش ۳- شرح مثنوی معنوی جلد یکم حاج ملا هادی سبزواری نوازندگان: تنبور: اسماعیل محمدی اودو (کوزه): اصغر محمدی دف: مهدی محمدی |
|---|