در هر لحظه صدای موسیقی هستی
از خدا پیامی دهد و
هر کجا گوشی شنوا باشد،
عاشق آواز اوست.
موسیقی خانقاهی قطره ای از
این چشمهٔ جاری آواز عاشقانهٔ هستی است.

ساز نی به عنوان قدیمی ترین وسیله موسیقی ساخت دست بشر شناخته شده است. این ساز یکی از میراثهای کهن سازهای بادی جهان است که بر اساس برخی تئوریها شکلهای نخستین آن می تواند اولین ابداع و اختراع بشر برای ایجاد صدای موسیقایی باشد. گروهی با استناد به مدارک و شواهدی بازمانده از دوره های ماقبل تاریخ معتقدند اولین ابزار تولید صدا شاید نوعی ساز بادی بوده که از شاخ حیوانات ساخته شده است. این سازها تک صدا و در مقام نفیر یا بوق و با نامهایی از همین تبار برای تامین حیات و ارتزاق و پیام رسانی استفاده می شده اند.
در ایران تعداد کمی از سازها را میتوان برشمرد که جنبه های اساتیری دارند و مورد احترام شمرده میشوند و سمبل هایی را هنوز با خود به همراه دارند:
تمبیره نوبان(هرمزگان)، بوق(بوشهر)، دهل رحمانی(هرمزگان و بلوچستان) و تنبور کرمانشاهان از جمله این سازها هستند. تنبور کهن ترین ساز زهی زخمه ای است به این معنا که اولین سازی می باشد که دسته ای بلند به همراه کاسه و وتر داشته است. تنبور دارای شخصیتی عرفانی و حماسی است و این ساز برای نواختن قطعات حماسی نیز استفاده می شود. این ساز در طول سیر و سفر تاریخی و فرهنگی در نقاط و نواحی مختلف نامها و شکلهای متفاوتی پیدا کرده است.

یکی از سازهای کوبه ای که از دیرباز معمول و متداول بوده است دف می باشد که به لحاظ سادگی در ساختمان و نوای روح نواز همیشه مورد توجه مردم بوده است. کلمه دف در اصل عبری است و معنی کوبیدن را میدهد. ساختن، نواختن و استفاده از این ساز همواره در فرهنگهای مختلف متداول بوده و در هر قوم با توجه به آداب و رسوم و سنتهای حاکم کاربرد ویژه ای داشته است. در برخی قبایل از دف به عنوان ساز اصلی در مجالس سور و شادی و در برخی اقوام استفاده از این ساز مخصوص مراسم جنگ و کارزار بوده و برخی دیگر آن را برای اجرای مراسم آئین مذهبی مورد استفاده قرار می داده اند.
