| بخش ۳۷ - آتش کردن پادشاه جهود و بت نهادن پهلوی آتش کی هر که این بت را سجود کند از آتش برست | ||
| آن جهودِ سَگ ببین چه راٰی کرد | پهلوی آتش بُتی بَر پای کرد | |
| کانکه این بُت را سجود آرد برست | ور نیارد در دلِ آتش نشست | |
| چون سزای این بتِ نفسْ او نداد | از بتِ نفسش بتی دیگر بِزاد | |
| مادرِ بتها بتِ نفس شماست | زانک آن بت مار و این بت اژدهاست | |
| آهن و سنگست نفس و بت شرار | آن شرار از آب می‌گیرد قرار | |
| سنگ و آهن زآب کی ساکن شود | آدمی با این دو کی ایمن بود | |
| بت سیاهابه‌ست در کوزه نهان | نفسْ مر آبِ سیه را چشمه‌دان | |
| آن بت مَنحوت چون سیل سیاه | نفسِ بُتگر چشمه‌ای بر آب‌راه | |
| صد سبو را بشکند یکپاره سنگ | و آبِ چشمه می‌زهاند بی‌درنگ | |
| بت‌شکستن سَهل باشد نیک سهل | سهل دیدن نفس را جَهلست جهل | |
| صورتِ نفس ار بجویی ای پسر | قصّهٔ دوزخ بخوان با هفت دَر | |
| هر نَفَس مکری و در هر مکر زان | غرقه صد فرعون با فرعونیان | |
| در خدای موسی و موسی گریز | آب ایمان را ز فرعونی مریز | |
| دست را اندر اَحد و احمد بزن | ای برادر وا ره از بوجهل تَن | |
| بخش ۳۸ - به سخن آمدن طفل درمیان آتش و تحریض کردنْ خلق را در افتادن بآتش | ||
| یک زنی با طفل آورد آن جهود | پیش آن بُت، آتش اندر شعله بود | |
| بود آن زن پاکدین و مؤمنه | سجدهٔ آن بت نکرد آن موقنه # | |
| طفل ازو بستَد در آتش در فکند | زن بترسید و دل از ایمان بکَند | |
| خواست تا او سجده آرد پیش بُت | بانگ زد آن طفل "إنّي لم أمُت" | |
| اندر آ ای مادر اینجا من خوشم | گرچه در صورت میانِ آتشم | |
| چشم‌بندست آتش از بهرِ حجِاب | رحمتست این سَر برآورده ز جیب | |
| اندر آ مادر ببین برهانِ حق | تا ببینی عشرتِ خاصانِ حق | |
| اندر آ و آب بین آتش‌مثال | از جهانی کآتش است آبش مثال | |
| اندر آ اسرارِ ابراهیم بین | کو در آتش یافت سرو و یاسمین | |
| مرگ می‌دیدم گَهِ زادن ز تو | سخت خوفم بود افتادن ز تو | |
| چون بزادم رَستم از زندان تنگ | در جهانِ خوش‌هوای خوب‌رنگ | |
| من جهان را چون رَحِم دیدم کنون | چون درین آتش بدیدم این سکون | |
| اندرین آتش بدیدم عالمی | ذرّه ذرّه اندرو عیسِی‌دمی | |
| نک جهانِ نیست‌شکلِ هستْ‌ذات | و آن جهان هست‌شکلِ بی‌ثبات | |
| اندر آ مادر بحقّ مادری | بین که این آذر ندارد آذری | |
| اندر آ مادر که اقبال آمدست | اندر آ مادر مَدِه دولت زِ دست | |
| قدرتِ آن سگ بدیدی اندر آ | تا ببینی قدرت و لطفِ خدا | |
| من ز رحمت می‌کشانم پای تو | کز طرب خود نیستم پروای تو | |
| اندر آ و دیگران را هم بخوان | کاندر آتش شاه بِنهادست خوان | |
| اندر آیید ای مسلمانان همه | غیر عَذب دین عَذابست آن همه | |
| اندر آیید ای همه پروانه‌وار | اندرین بهره که دارد صد بهار | |
| بانگ می‌زد درمیان آن گروه | پر همی شد جانِ خلقان از شکوه | |
| خلقْ خود را بعد از آن بی‌خویشتن | می‌فکندند اندر آتش مرد و زن | |
| بی‌موکَّل بی‌کشش از عشقِ دوست | زانک شیرین کردنِ هر تلخ ازوست | |
| تا چنان شد کان عوانان خلق را | منع می‌کردند کآتش در مَیا | |
| آن یهودی شد سیه‌رو و خجل | شد پشیمان زین سبب بیماردل | |
| کاندر ایمان خلق عاشق‌تر شدند | در فنای جسم صادق‌تر شدند | |
| مکرِ شیطان هم درو پیچید شُکر | دیو هم خود را سیه‌رو دید شکر | |
| آنچ می‌مالید دَر روی کَسان | جمع شد در چهرهٔ آن ناکس آن | |
| آنک می‌درّید جامهٔ خلق چُست | شد دریده آنِ او ایشان درست | |
| بخش ۳۹ - کژ ماندن دهان آن مرد کی نام محمّد را صلی‌الله علیه و سلّم بتَسخر خواند | ||
| آن دهان کژ کرد و از تَسخر بخواند | مر محمّد را دهانش کژ بماند | |
| باز آمد کای محمّد عفو کن | ای ترا الطاف و علمِ مِن لَدُن | |
| من ترا افسوس می‌کردم ز جَهل | من بُدم افسوس را منسوب و اَهل | |
| چون خدا خواهد که پردهٔ کس درد | میلش اندر طعنهٔ پاکان برد | |
| ور خدا خواهد که پوشد عیبِ کس | کم زند در عیبِ معیوبان نفس | |
| چون خدا خواهد که‌مان یاری کند | میل ما را جانبِ زاری کند | |
| ای خنک چشمی که آن گریانِ اوست | وی همایون دل که آن بریان اوست | |
| آخر هر گریه آخِر خنده‌ایست | مردِ آخر بین، مبارک بنده‌ایست | |
| هر کجا آبِ روان سبزه بود | هر کجا اشکی روان رحمت شود | |
| باش چون دولابِ نالان چشم‌تَر | تا ز صحنِ جانت بَرْ روید خَضَر | |
| اشک خواهی رحم کن بر اشکْ‌بار | رحم خواهی بر ضعیفان رحمْ آر | |
وزن شعر: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
|
منابع: ۲- مثنوی معنوی بر اساس نسخه قونیه - به تصحیح و پیشگفتار عبدالکریم سروش ۳- شرح مثنوی معنوی جلد یکم حاج ملا هادی سبزواری نوازندگان: تنبور: اسماعیل محمدی اودو (کوزه): اصغر محمدی دف: مهدی محمدی پیوست‌ها: شرح ابیات نقل از کتاب شرح مثنوی معنوی - خواجه عبدالله انصاری |
|---|
دانلود فایل پی دی اف